ارزش اقتصادی زنبور عسل

آلبرت چی کاکس می نویسد : " که هیچ جاندار دیگری به اندازه زنبور عسل به طرق مختلف به انسان خدمت نمی کند. "
امروزه زنبورداری به عنوان یکی از رشته های کشاورزی در تمام کشورهای جهان به رسمیت شناخته شده است. رشته ای که بدون وجود آن موفقیت در تعدای از رشته های کشاورزی غیر ممکن می باشد. تقریبا در تولید بیشتر میوه ها و بذر ها وجود زنبور عسل برای گرده افشانی الزامی است. به طوری که بدون زنبور عسل نمی توانند تکثیر یابند و زنبوران عسل هم بدون کمک این گلها نم یتوانند وجود داشته باشند . 
ابتدا گیاهانی را برای شما مثال می زنم که برای تولید میوه زیاد حتما باید به وسیله زنبور عسل گرده افشانی شوند. گیاهانی همانند : سیب ، زردآلو ، گلابی ، آلبالو ، گیلاس ، هلو ، گوجه درختی ، به ، آلو ، بادام ، خیار و تمشک این گیاهان برای تولید میوه زیاد نیاز مبرم به گرده افشانی زنبور عسل دارند. 
تصویر زیر فعالیت زنبور عسل بر روی شکوفه درخت سیب 

و برای تولید بذر : انواع شبدر ، پنبه ، اسپرس ، یونجه ، هویج ، کلزا ، گل آفتابگردان ، پیاز ، خیار ، خانواده کاهو ، کدو و خربزه برای تولید بذر بیشتر نیاز دارند به گرده افشانی زنبورهای عسل.
امروزه نقش عظیم زنبور عسل در گرده افشانی گیاهان زراعی ، باغی و احیای مراتع و بهبود محیط زیست به حدی شناخته شده و آشکار می باشد که تولیدات آن یعنی عسل و موم را تحت الشعاع قرار می دهد . اساسا نباتات از نظر گرده افشانی وابسته به حشرات هستند که در راس آنها زنبور عسل قرار دارد ، به عبارت دیگر گرده افشانی 47 درصد از محصولات کشاورزی وابسته به زنبور عسل است. از این روست که ارزش اقتصادی زنبور عسل در دنیا 25 الی 100 برابر ارزش عسل تولید شده در سال محاسبه می کنند.

در ایران نزدیک به 3 میلیون کندوی مدرن با تولید متوسط 12 کیلوگرم عسل به اضای هر کندو در سال وجود دارد. به این ارقام می بایست ، نزدیک به 380 هزار کندوی بومی با تولید متوسط 7 کیلوگرم عسل برای هر کندو در سال را افزود. بنابراین تولید عسل سالیانه در ایران حدود 30 هزار تن محاسبه نموده و ارزش ریالی آن را حدود 900 میلیارد ریال می دانند. ( به نوسانات بازار و عرضه و تقاضا نیز بستگی دارد ) حال چنانچه ارزش گرده افشانی را به آن بیافزاییم ، ارزش اقتصادی واقعی زنبور عسل بالغ بر 21 تریلیون ریال خواهد بود. ( بنا به تحقیقات دفتر پرورش زنبور عسل وزارت جهاد کشاورزی سال 83 )

متاسفانه عدم آگاهی از نقش اصلی و واقعی زنبور عسل ، کلیه توجهات را به سوی محصولات آن یعنی عسل ، بره موم ، ژل رویال ، و موم معطوف داشته است . در حالیکه نقش عظیم زنبور عسل در رابطه با حفظ فلور گیاهی ، محیط زیست و جنگل ها و همچنین افزایش محصولات کشاورزی می باشد .